Zaczął się nowy rok szkolny i być może niektórzy rodzice zastanawiają się nad tym, czy istnieje potrzeba, aby uczyć dzieci obsługi komputera w domu, a może nauczą się w szkole?
O ile w Polsce nauka technologii informacyjnej zaczyna się stosunkowo wcześnie, czyli już w czwartej klasie szkoły podstawowej to niestety w wielu innych krajach Unii Europejskiej nauka TI zaczyna się dużo później i bardzo często program nauczania pozostawia wiele do życzenia.
Dla przykładu TI w Irlandii jako samodzielny przedmiot nauczany jest dopiero w gimnazjum, a w Belgii, w ecole secondaire, w 1. lub 3. klasie (w zależności od profilu). Nie tak dawno temu, ze zgrozą patrzyłam na uczennicę gimnazjum, która w edytorze tekstu wyrównywała akapity za pomocą spacji. W Polsce również mogłam bardzo często zaobserwować takie sytuacje, chociaż na pewno nie wynikało to z braku nauczania TI w szkole podstawowej, tylko z lenistwa niektórych nauczycieli, którzy prawdopodobnie nie przykładali się do nauczania swojego przedmiotu (uczniowie spędzali całe miesiące na korzystaniu z Internetu). Bardzo często rodzicom wydaje się, że skoro ich dziecko – czasami nawet kilkuletnie – potrafi korzystać godzinami z komputera, to na pewno jest świetnie wyszkolone i nie potrzebuje lekcji z informatyki. Dla niektórych rodziców jest to wręcz powód do zachwytów i dumy. – Taki zdolny! Taka inteligentna!
Otóż, nic bardziej mylnego. Korzystanie z gier komputerowych, internetu – portali społecznościowych, wyszukiwarek czy komunikatorów to zaledwie ułamek edukacji komputerowej. Bardzo często dzieciom brakuje podstawowego zasobu słownictwa komputerowego, grozi to tym bardziej dzieciom dorastającym na obczyźnie. Często, gdy jakaś starsza osoba prosi je o pomoc, to zamiast używać prawidłowego nazewnictwa usłyszymy „najpierw kliknij tam na dole...itd.”, zamiast „kliknij na pasku zadań” etc. Posługiwanie się prawidłową terminologią jest również ważne dla późniejszego samokształcenia. W jaki sposób teraz dziecko, a później dorosły ma zrozumieć instrukcję obsługi jakiegoś nowego programu komputerowego, jeżeli nie przyswoi sobie podstawowej terminologii za młodu? Tak więc podczas pokazywania czegoś dziecku w komputerze warto jest używać prawidłowego nazewnictwa i oswajać je z prawidłową terminologią już od początku przygody z komputerem.
Wielu rodziców zastanawia się, w jakim wieku zacząć uczyć dzieci obsługi komputera. Powszechna jest opinia, że dziecko może korzystać z komputera od takiego wieku, w którym dostatecznie dobrze rozumie, co to jest gra, komputer i odróżnia sytuacje wirtualne od rzeczywistych. Przyjmuje się, że będzie to wiek 4, 5 lat. Trzeba tutaj jednak być ostrożnym z wielu względów, a mianowicie: w tym wieku kształtuje się cały układ kostny i dziecko nie powinno zbyt długo przebywać w jednej pozycji, a komputer to wymusza; długie przebywanie przed komputerem nadwyręża wzrok dziecka; wielu cztero-, pięciolatków nie potrafi trzymać kredek i długopisów, w związku z tym nauka obsługi komputera w takim przypadku nie powinna być priorytetem. Małe dziecko, takie w wieku przedszkolnym, nie powinno spędzać przy komputerze w ciągu dnia więcej niż 30, 40 minut. Starszemu dziecko ten czas powoli wydłużamy, aczkolwiek też powinniśmy ustalić jakiś limit czasowy, aby nie popadło w uzależnienie. Trudno jest się uzależnić od bajek, ale od konsoli czy od komputera bardzo łatwo.
Od czego zacząć naukę? Na początku dużym problemem dla dziecka może się okazać obsługa myszki. I naukę zaczęłabym od włączenia dziecku programu Paint i zachęcenia go do narysowania swoich obrazków. Od początku uczyłabym dziecko prawidłowego wyłączania komputera, objaśniając Menu Start itd. Najlepiej dla małego dziecka byłoby, gdyby korzystało z komputera tylko wtedy, gdy widzimy w tym jakiś cel edukacyjny, a nie tylko rozrywkę i uspokajacz dzieci. Gdy dziecko będzie już potrafiło czytać, wprowadziłabym edytor tekstów np. MS Word. Naukę Worda najlepiej byłoby urozmaicić, pokazując na początek dziecku szablony dokumentów – laurki, kalendarze, zaproszenia itp. co zachęciłoby je do samodzielnego tworzenia własnych dokumentów w przyszłości. Dzieci też bardzo lubią WordArty czy też wstawianie różnego rodzajów kształtów, obrazków itp. Bardzo ważne jest też utworzenia specjalnego folderu dla dziecka w komputerze i nauczenie dziecka zapisywania tam jego plików. Gdy już przyjdzie czas na naukę korzystania z Internetu, istotną rzeczą jest nauczenie go zasad bezpiecznego korzystania z sieci oraz uświadomienie mu zagrożeń, jakie czekają na nie w wirtualnym świecie. Żadne dziecko nie powinno być pozostawione bez nadzoru w czasie korzystania z komputera ze względów bezpieczeństwa. Dobrym rozwiązaniem byłoby np. ustawienia komputera w domu, aby monitor był ustawiony przodem do drzwi, by rodzic widział, co dziecko w danym momencie robi. Jeżeli nie chcemy również, aby nasze dziecko uzależniło się od gier czy komputera, ustalmy limit czasu, jaki może spędzić danego dnia przy urządzeniu i zaoferujmy mu jakąś alternatywę na spędzanie wolnego czasu.